Extra investeringen in een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland

In de bestuurlijke inleiding van de Begroting 2017 is aangegeven dat de provincie ruimte en vertrouwen heeft om de ambities verder te versnellen, te verdiepen en te versterken door middel van incidentele en structurele inzet van middelen. Hierbij is welbewust naar kansen gekeken die nog in de resterende collegeperiode kunnen worden uitgevoerd (of verplicht). In de Begroting 2017 zijn 12 voorstellen benoemd, waarover bij de Voorjaarsnota 2017 een afweging is gemaakt. In deze kijklijn wordt een totaaloverzicht gegeven van de 12 voorstellen gevolgd door een toelichting op de stand van zaken en een eventuele afwijking ten opzichte van hetgeen in de Begroting 2018 is opgenomen.

Toelichting

1. Fonds ter financiering van kleinschalige, maatschappelijke energieprojecten

Impulsgelden: Kleinschalige projecten: € 2 mln
De nadere verdeling over de jaren 2017-2019 is in de Najaarsnota 2017 en de Begroting 2018 verwerkt via de reserve Mitigatie/energie. Deze bedraagt respectievelijk € 0,8 mln, € 0,6 mln en € 0,6 mln.
Voor de subsidieregeling lokale initiatieven zijn meer dan 80 gesprekken gevoerd, 25 aanvragen ingediend en is voor € 730.000 toegekend. De monitor lokale initiatieven laat zien dat in Zuid Holland meer dan 40 lokale coöperaties met energie bezig zijn en daarnaast heel veel informele initiatieven. Actieve burgers werken samen aan besparen van energie, isoleren van huizen en opwekken van duurzame energie. Een stijging is te zien op gebied van duurzame warmte. 
Het lerend netwerk lokale initiatieven is opgericht op initiatief van de provincie. Lokale initiatieven organiseren voor elkaar vraaggerichte sessies rondom zonnepanelen of windturbines, maar ook over de organisatorische uitdagingen van de initiatieven zelf. 
Wegens de looptijdswijziging van de subsidieregeling Lokale Initiatieven is het budget 2018 neerwaarts bijgesteld. Het betreft een storting aan de reserve Gebouwde omgeving en glastuinbouw ter dekking van subsidielasten in 2021.

2. Bijdrage aan de transitie van het chemiecluster in de Rotterdamse haven

In de Voorjaarsnota 2017 is, als onderdeel van de extra investeringsimpuls, een bedrag van € 7,5 mln gereserveerd voor een bijdrage aan de transitie van het chemiecluster in de Rotterdamse haven.
Het project Waste to Chemistry is aan deze transitieopgave gekoppeld. Het gaat hierbij om de realisatie van een fabriek in de Rotterdamse haven die afvalstoffen zal omzetten naar duurzame chemische bouwstenen (methanol). De provincie werkt in de projectuitwerking naast de private initiatiefnemers samen met andere publieke partijen (zoals de gemeente Rotterdam en Rijksoverheid). De bijdrage van de provincie zal bestaan uit een lening in plaats van een “normale” subsidie. De randvoorwaarden voor deze lening aan Waste to Chemistry zijn in februari 2018 door middel van Statenvoorstel 7071 vastgesteld door Provinciale Staten.
Om de lening te kunnen verstrekken is, zoals aangegeven in Statenvoorstel 7071, aanvullende besluitvorming van Provinciale Staten nodig. In deze voorjaarsnota wordt voorgesteld om voor het project Waste to Chemistry een maximale subsidie van € 7,5 mln in de vorm van een lening te verstrekken aan de subsidieontvanger Waste to Chemistry. De subsidieontvanger bestaat uit de private partijen verenigd in een beherend vennoot (SPV). Op basis van dit besluit en binnen de eerder door PS vastgestelde randvoorwaarden kunnen Gedeputeerde Staten de subsidie / lening voorwaardelijk beschikken. Vervolgens wordt de Final Investment Decision (FID) door de private partijen genomen, naar verwachting in september 2018.
Doordat de subsidie wordt verstrekt in de vorm van een lening is er een (grote) kans dat het lening bedrag wordt terugbetaald. Voor de bijdrage aan de transitie van het chemiecluster in de Rotterdamse Haven is momenteel € 7,5 mln bestemd in de reserve versterking economie. Tot nu toe zijn risicoreserves van 25% of 40% gehanteerd. Voorgesteld wordt om gezien het risicoprofiel van dit project een risicoreserve in te stellen van 40% (dus € 3 mln) van de uiteindelijk lening. Mocht blijken dat het risicoprofiel na verloop van tijd is veranderd, dan zal de risicoreserve worden aangepast. Daarnaast kan maximaal 5% van de € 7,5 mln (€ 375.000) ingezet worden voor proceskosten. Dit bedrag is toegevoegd aan het budget voor proceskosten.

3. Nieuwe impuls voor verduurzaming mobiliteit

Op drie terreinen wordt deze impuls van 10 mln ingezet:

• Versterking en uitbreiding van het concept "weg van de energietransitie": de uitvoering van de werkzaamheden voor de proeftuin groot onderhoud N211 is in maart 2018 gestart en zal naar verwachting in november 2018 worden opgeleverd. Voor de N470 start de uitvoering in augustus 2018. Oplevering is voorzien twee jaar later. In het najaar van 2018 start de uitvoering van een pilot met SolaRoad voor zwaar verkeer op de busbaan langs de N218.
• De ontwikkeling van een proeftuin voor de natte infrastructuur ('vaarweg van de energietransitie'): in 2017 is de selectie van een geschikt vaarwegtraject gestart. In 2018 wordt een keuze gemaakt.
• Opschaling van het duurzame openbaar vervoer met waterstofbussen. De volgende stap is gezet in het Europese project FCH-JU waarbij een opschaling naar 50 bussen voor Nederland in drie regio's (Groningen, Noord-Brabant en Zuid-Holland) is voorzien.

4. Bijdrage aan een Zuid-Hollandse transitiecampus - echt groene groei:

Bij Voorjaarsnota 2017 is een bedrag van € 5 mln vanuit de extra investeringen in een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland beschikbaar gesteld en toegevoegd aan Versterking economie. Dit bedrag is middels vaststelling van de Begroting 2018 op 8 november 2017 ingezet op exploitatie. In de Voorjaarsnota 2018 is het kasritme opgenomen ter besteding van de middelen voor de komende jaren. Het meerjarig programma is in april 2018 onder de naam ACCEZ (Accelerating Circular Economy Zuid-Holland) van start gegaan. Ongeveer 70% van de middelen wordt besteed aan funderend en kort cyclisch onderzoek, 30% aan organisatiekosten, inclusief PR. De activiteiten binnen de investeringsimpulsen zijn uitgevoerd binnen de reguliere arbeidscapaciteit. 

5. Reservering voor de uitvoering van ‘Investeren in vernieuwing’

In de Jaarrekening 2017 staat de verwachting dat het SMITZH-programma vergroot moet worden met meer publieke en private middelen.  Er wordt  een voorstel in 2018 voorgelegd aan PS, waarbij ook de inzet van de € 3,5 mln vanuit de investeringsimpuls voor de Fieldlabs zullen worden betrokken. Met de € 2 mln die reeds in de Begroting 2018 voor Fieldlabs is opgenomen, zou daarmee  in 2018 een in te zetten budget ontstaan van maximaal € 5,5 mln (incl. 5% procesmiddelen). In het najaar van 2018 wordt een voorstel m.b.t. SMITZH-voorgelegd aan PS.

Fieldlab Composite Automation Development Center (CADC)
In de Najaarsnota 2017 zijn over het CADC een aantal afspraken gemaakt omdat betrokken partners het belangrijk vonden dat het CADC per 1 januari 2018 van start kon gaan. Dit fieldlab is ondertussen van start gegaan. Het gaat om de volgende afspraken:

• Een bedrag van maximaal € 1,8 mln werd gereserveerd als een achtervang om een incidentele subsidie aan het CADC te kunnen toekennen als de aangevraagde EFRO subsidie niet door zou gaan
• Een bedrag van maximaal € 2,4 mln verstrekken als lening aan de TU Delft om het liquiditeitstekort van het CADC in de opstartfase weg te nemen

De gereserveerde bedragen zijn afkomstig uit de middelen die voor Fieldlabs beschikbaar zijn gesteld binnen de investeringsimpuls bij Begroting 2017.

De stand van zaken op beide onderdelen is momenteel als volgt:
Medio december 2017 is gebleken dat de EFRO-projectaanvraag voor het CADC voldoende punten heeft ontvangen van de onafhankelijke deskundigencommissie Kansen voor West II. Dit betekent dat de deskundigencommissie het project in aanmerking wil brengen voor EFRO-financiering. Daarna vindt nog de technische toetsing plaats van het programmabureau Kansen voor West Il. Deze zit in een afrondende fase.

Over de lening heeft de TU Delft aangegeven dat het zeer waarschijnlijk bij nader inzien mogelijk zelf de lening zou kunnen regelen voor het CADC. De toestemming van PS aan GS om een lening te verstrekken heeft wel een positieve werking gehad richting de deskundigencommissie Kansen voor West II, die vragen had gesteld over de financiering van het project.

Aangezien in de Najaarsnota 2017 was opgenomen dat de besluiten vervallen als er geen besluitvorming heeft plaatsgevonden voor de behandeling van de Voorjaarsnota 2018 en het er naar uitziet dat beide afspraken niet meer nodig zijn, vervallen de besluiten. Dit betekent dat de middelen die gereserveerd waren voor het CADC kunnen worden ingezet voor andere Fieldlabs.

RegMed XB
€ 1,2 mln is gereserveerd voor een lening van € 4 mln, via de extra ambities bij de Begroting 2018. Op 29 maart is besloten in overleg met het LUMC dat er voor 1 juli een informatieve bijeenkomst met PS wordt gepland over regeneratieve geneeskunde. De business case wordt na de zomer toegestuurd.

6. Bijdrage aan de modernisering van het glastuinbouwcluster in het Westland

De subsidieregeling is op 2 februari 2018 opengegaan. Er zijn momenteel 4 aanvragen in behandeling. Er vindt jaarlijks een bestuurlijke monitoring plaats, deze heeft vanwege recente openstelling van de regeling en de gemeenteraadsverkiezingen nog niet plaatsgevonden.

7. Extra bijdrage t.b.v. cofinanciering van de innovatiestimulering MKB

Deze impuls van € 1 mln is in 2017 extra geïnvesteerd in het subsidieplafond van de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren Zuid-Holland (MIT ZH). Er zijn met deze middelen meer MIT R&D samenwerkingsprojecten gefinancierd in 2017 en daarmee is deze impuls afgerond.

8. Ophoging budget voor regionale gebiedsgerichte economische werken

Op 14 december 2017 hebben gedeputeerde staten het Maatregelenpakket gebiedsgericht werken Zuid-Holland 2017 vastgesteld, waarmee een bedrag van in totaal € 6.085.000 in de vorm van subsidies zal worden verstrekt aan de gebieden Hoeksche Waard, Alblasserdam- Vijfheerenlanden, Goeree Overflakkee, Alphen aan de Rijn – Midden-Holland – Woerden, en de Leidse Regio voor het realiseren van dragende gebiedsopgaven. Van Goeree Overflakkee en Alphen aan de Rijn – Midden-Holland – Woerden zijn reeds aanvragen ontvangen waar positief op is beschikt (totaalbedrag € 4.120.000).  De aanvragen van Hoeksche Waard en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden worden voor de zomer respectievelijk in het najaar van dit jaar verwacht. Het voor de Leidse Regio gereserveerde bedrag zal worden overgeheveld naar Energie-opgave.
Van het budget resteert nog een bedrag van € 915.000. Wij zijn voornemens om dit in te zetten als onderdeel van de door Dordrecht gevraagde cofinanciering voor de Maakfabriek Dordrecht, als onderdeel van de Campusontwikkeling Drechtsteden in het kader van de Groeiagenda Drechtsteden.

9. Behoud aanbod en verbetering van het openbaar vervoer (m.i.v. 2018 € 1,5 mln)

De middelen van deze impuls zijn ingezet om een aantal buslijnen langer door te laten rijden in de avonduren en om een aantal rustigere buslijnen te behouden die anders zouden zijn opgeheven. Hiermee is de leefbaarheid en bereikbaarheid van met name het landelijk gebied verbeterd en daarmee is deze impuls afgerond.

10. Oplossen knelpunten openbaar vervoer (€ 1,5 mln)
    Een deel van de middelen is besteed aan het Veer Maassluis-Rozenburg. Voor het resterende deel worden bestedingsopties geïnventariseerd. Een bestedingsvoorstel zal medio 2018 worden voorgelegd.

11. Beperkte verlaging opcenten op de MRB (m.i.v. 2017 € 1 mln)

In het Hoofdlijnenakkoord 2015-2019 is het tarief met 3 eenheden verlaagd naar 92 opcenten. Daarna is het tarief twee maal verder verlaagd, en wel bij; De intensiveringsimpuls voor een "Slimmer, schoner, sterker Zuid Holland' in 2016. Het tarief is vanaf 2017 structureel vastgesteld op 91,7.
Deze impuls is conform planning afgerond.

12. Extra impuls om Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving versneld te versterken

Met het in 2017 gestarte programma Impuls Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving wordt samen met onze partners gewerkt aan het versneld versterken van vergunningverlening, toezicht en handhaving. In maart 2018 is de tweede voortgangsrapportage aangeboden waarin de voortgang van het programma is beschreven.